De gut-brain connection: je goed voelen begint in je buik
We volgen ons buikgevoel, hebben ergens de buik van vol of voelen vlinders in de buik: in onze taal hebben we het al langer over de link tussen je buik en je gevoel, maar ook wetenschappelijk werd bepaald dat de twee in connectie staan met elkaar. Wetenschappers doopten het de gut-brain axis of hersen-darm as.
Wij zochten uit wat de gut-brain axis net is en hoe die verbinding invloed heeft op je lijf én op je hoofd.
Wat is de Gut-Brain axis of hersen-darm as?
De hersen-darm as is het tweerichtingsverkeer dat bestaat tussen onze darmen en onze hersenen. Die staan continu in verbinding en geven signalen door aan elkaar. Dat gebeurt via zenuwen, je bloed en meer, aan de hand van hormonen en andere stoffen. Ook het immuunsysteem is deel van de puzzel.
De sleutelrol is weggelegd voor de nervus vagus, de langste zenuw van je lichaam, die je hersenen met je buik en borstkas verbindt. Je zou het ook de snelweg van je lichaam kunnen noemen. Deze stuurt niet enkel signalen van je hersenen naar je organen, maar ook signalen van je organen omhoog, naar je hersenen.
Nog een belangrijke speler is je darmmicrobioom: de micro-organismen en bacteriën die in je darmen vertoeven. Zij produceren o.a. neurotransmitters (zoals hormonen) waaronder serotonine en dopamine. Maar liefst 90% van je serotonine wordt geproduceerd in je darmen.
Neurotransmitters zijn de signaleurs in je lijf. Deze zijn zowel in je hersenen als in je darmen aan het werk. In het geval van serotonine bepaalt dit bv. hoe goed je darmen hun werk kunnen doen. Loopt daar iets fout, dan gaat dat signaal ook naar je hersenen. Een tekort aan serotonine kan o.a. angststoornissen en depressie tot gevolg hebben.
De invloed van voeding op de hersen-darm as
Om voor een vlotte toestroom van neurotransmitters te zorgen, moet je darmmicrobioom goed onderhouden worden. Daarbij speelt gezonde voeding een belangrijke rol.
Een gebalanceerd dieet verlaagt het risico op ontstekingen, ondersteunt de productie van transmitters zoals onze gelukshormonen en reguleert je stressreacties. Vooral de volgende voeding houdt je darmen in topconditie:
Probiotica en gefermenteerde voeding
Klassiekers zoals yoghurt of zuurkool, maar ook minder gangbare zaken zoals kimchi, miso of kefir voegen gezonde bacteriën toe aan je darmstelsel. Ook zuurdesembrood behoort tot deze categorie. Deze gerfermenteerde producten helpen o.a. bij het aanmaken van serotonine, waarvan 90% in je darmen wordt geproduceerd!
Vezelrijke voeding
Prebotica, de voedingsbron voor darmbacterieën, is essentieel voor een gezond microbioom. Denk hierbij aan groenten en fruit, volkoren granen en peulvruchten. Ze ondersteunen de de groei van gunstige bacterieën, die op hun beurt weer ontstekingsremmend kunnen werken. Die ‘apple a day’ is dus nog niet zo ver gezocht…
Omega 3-vetzuren
Een stukje zalm, haring of makreel of een handvol walnoten of (verwerkt) lijnzaad op je bord? Een goed idee. Ook supplementen zijn een optie, maar je krijgt je voedingsstoffen steeds best uit een natuurlijke bron.
Vermijd bewerkte voeding
Bewerkte voeding bevat vaak heel wat suikers, vetten en zout. Deze verstoren de balans van je microbioom, waardoor die minder goed z’n werk kan doen. Daarnaast laat dit ook minder ruimte voor voedzame voeding.
Eet meer lokaal geproduceerd voeding
Meer lokale voeding eten is om heel wat redenen goed voor je. Er zit minder tijd tussen de oogst en je bord, waardoor er nog meer voedingsstoffen in de voeding te vinden is. Die voedingsstoffen sluiten vaak ook beter aan bij de regio-specifieke en seizoens-specifieke noden die lichaam ervaart. Ten slotte is het ook beter voor de planeet én je lokale economie.
Drink voldoende water
Ons lichaam bestaat uit 50 tot 65% water. (Vrouwen zijn iets minder ‘waterrijk’ dan mannen.) Het hoeft dus niet te verrassen dat ook voldoende water drinken belangrijk is voor je hersen-darm as.
Uitdroging kan de balans van elektrolyten verstoren, wat leidt tot een disbalans in je darmen en uiteindelijk verminderde cognitieve prestaties en een verhoogd stressniveau.
Naast voeding spelen uiteraard ook andere zaken zoals genoeg en kwalitatieve slaap, voldende bewegen en een goed stressmanagement een rol in het welzijn van je darmen.
De hersen-darm connectie onderstreept hoe sterk onze mentale gezondheid verbonden is met hoe goed we ons lichaam verzorgen o.a. aan de hand van wat we eten. Door te kiezen voor een voedingspatroon dat de darmgezondheid bevordert, kun je niet alleen je fysieke welzijn verbeteren, maar ook je stemming en mentale veerkracht versterken. Investeer in een gezonde buik en je hersenen zullen je dankbaar zijn!
Extra hulp nodig om een goede balans te vinden? Doe dan beroep op een
voedingsconsulent! Bekijk een overzicht van de voedingsconsultenten op
VindeenTherapeut.be ➡️